Niels Bohr

Niels Bohr
Sinh	Niels Henrik David Bohr (1885-10-07)7 tháng 10 năm 1885 Copenhagen, Đan Mạch
Mất	18 tháng 11 năm 1962(1962-11-18) (77 tuổi) Copenhagen, Đan Mạch
Quốc tịch	Đan Mạch
Trường lớp	Đại học Copenhagen
Nổi tiếng vì	Cách giải thích Copenhagen Nguyên lý bổ sung Mô hình Bohr Lượng tử hóa Bohr–Sommerfeld Định lý Bohr–van Leeuwen Thuyết Sommerfeld–Bohr Lý thuyết BKS Tranh luận Bohr–Einstein Bohr magneton Obitan Bohr Bán kính Bohr Hafnium
Phối ngẫu	Margrethe Nørlund (cưới 1912; có sáu người con)
Giải thưởng	Huy chương Hughes (1921) Giải Nobel Vật lý (1922) Huy chương Matteucci (1923) Huy chương Franklin (1926) Huy chương Copley (1938) Huân chương Hiệp sĩ Con Voi (1947) Giải Nguyên tử vì Hòa bình (1957) Giải Sonning (1957) Thành viên ngoại quốc của Hội Hoàng gia (1962)[1]
Sự nghiệp khoa học
Ngành	Vật lý học
Nơi công tác	Đại học Copenhagen Đại học Cambridge Đại học Manchester
Người hướng dẫn luận án tiến sĩ	Christian Christiansen
Cố vấn nghiên cứu khác	J. J. Thomson Ernest Rutherford
Các nghiên cứu sinh nổi tiếng	Hendrik Anthony Kramers
Ảnh hưởng bởi	Ernest Rutherford Harald Høffding
Ảnh hưởng tới	Werner Heisenberg Wolfgang Pauli Paul Dirac Lise Meitner Max Delbrück và nhiều người khác
Chữ ký

Niels Henrik David Bohr (tiếng Đan Mạch: [ˈnels ˈboɐ̯ˀ]; 7 tháng 10 năm 1885 – 18 tháng 11 năm 1962) là nhà vật lý học người Đan Mạch với những đóng góp nền tảng về lý thuyết cấu trúc nguyên tử và cơ học lượng tử sơ khai, nhờ đó mà ông nhận Giải Nobel Vật lý năm 1922. Bohr còn là nhà triết học và tích cực thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu khoa học.^[1]

Ông phát triển mô hình Bohr cho cấu trúc nguyên tử, với đề xuất mới đó là các mức năng lượng của electron trong nguyên tử bị gián đoạn, và chúng tồn tại trên những quỹ đạo ổn định quanh hạt nhân nguyên tử, cũng như có thể nhảy từ một mức năng lượng (hay quỹ đạo) tới mức khác. Mặc dù sau đó có những mô hình khác đúng đắn hơn thay thế cho mô hình Bohr, nhưng những nguyên lý cơ sở của nó vẫn còn giá trị. Bohr đưa ra nguyên lý bổ sung trong cơ học lượng tử: rằng thực tại có thể được phân tích theo những tính chất mâu thuẫn với nhau, lúc thì hành xử giống như sóng hay như dòng hạt. Ý niệm về tính bổ sung đã ảnh hưởng đến tư tưởng của ông trong cả khoa học và triết học.

Năm 1920, Bohr sáng lập ra Viện Vật lý lý thuyết tại Đại học Copenhagen, mà ngày nay đổi tên thành Viện Niels Bohr. Các cộng sự của ông bao gồm các nhà vật lý Hans Kramers, Oskar Klein, George de Hevesy và Werner Heisenberg. Bohr cũng tiên đoán sự tồn tại của một nguyên tố mới có tính chất giống zirconi, sau này được đặt tên là hafnium, tên gọi trong tiếng Latin của thủ đô Copenhagen. Trong bảng tuần hoàn, nguyên tố bohrium mang tên của ông.

Trong thập niên 1930, Bohr giúp đỡ những người trốn chạy khỏi chủ nghĩa phát xít. Sau khi Đan Mạch bị Đức chiếm đóng, ông đã có cuộc gặp mặt với Heisenberg, lúc đó là người đứng đầu của Dự án vũ khí hạt nhân Đức. Tháng 9 năm 1943, khi biết tin mình đang bị người Đức truy bắt, Bohr đã bay sang Thụy Điển. Từ đây, ông bay sang Anh, và gia nhập vào dự án vũ khí hạt nhân của nước này, nó là phần trách nhiệm của người Anh tham gia vào Dự án Manhattan. Sau chiến tranh, Bohr kêu gọi quốc tế hợp tác trong vấn đề năng lượng hạt nhân. Ông tham gia vào quá trình thành lập ra tổ chức CERN^[2] và Ủy ban năng lượng nguyên tử Đan Mạch, trở thành chủ tịch đầu tiên của Viện Vật lý lý thuyết Bắc Âu năm 1957.

1. ^ ^{a b} Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên frs
2. ^ “Niels Bohr centenary”. CERN Courier. 25 (10): 430–432. tháng 12 năm 1985.